خاستگاه معماری مدرن در تهران (بررسی و شناخت اولین بنای سبک معماری مدرن در پایتخت کشور)

با توجه به بناهای ایجاد شده در تهران می توان بیان نمود که در حال حاضر معماری مدرن فراگیرترین سبک معماری در این کلان شهر شده است. اگرچه از آغاز معماری مدرن بیش از یک سده می گذرد ولی نقطه آغازین این شیوه در ایران و پایتخت آن تهران مشخص و تحلیل نشده است. در تحقیق حاضر دو پرسش پژوهش مطرح است: (1) خاستگاه ورود نهضت معماری مدرن به تهران در چه زمانی بوده است؟ و (2) نمونه های اولیه معماری سبک مدرن در تهران کدام است و ویژگی آن ها چیست؟ در این پژوهش از طرح تحقیق کیفی به منظور شناخت و تبیین خصوصیات اولین ساختمان های سبک مدرن در تهران و توصیف و استنباط این بناها استفاده شده است. پژوهش حاضر نخست به خصوصیات و ویژگی های شکل گیری معماری مدرن در غرب می پردازد. در واقع معماری مدرن اولیه1 و عالیه (یا متعالی)2 و سبک های مرتبط با آن ها تعریف شده، در این بیان شاخص ترین شیوه ها و سبک های مطرح دوره معماری مدرن عالیه بیان می گردد. سپس با بررسی ورود و حضور آن در ایران و تهران، با نگرشی تطبیقی و مقایسه ای به اولین آثار معماری مدرن می پردازد. این بناها در دو جدول متمایز و با این رتبه بندی که اولین بناهای تهران در دو سبک «آرت دکو»3 و «سبک بین المللی»4 ایجاد شده اند ارائه می گردند. این جداول که شامل اطلاعاتی چند از بناها است نشان می دهد که کدامین بناهای ارائه شده از اولین آثار معماری برگرفته از سبک معماری مدرن بوده اند.